نماز و خانواده

در اسلام نهاد خانواده پس از ایمان به خدا مبارک‌ترین نهاد است و تربیت عبادی یکی از وظایف این نهاد است که در این گفتار به آن پرداخته می‌شود.

 1-  در انتخاب همسر به دینداری و نمازخوانی او توجه کنید 

اسلام عزیز تربیت را نه از هفت‌سالگی و پنج‌سالگی و نه از دو و سه سالگی و نه از شش‌ماهگی، بلکه تربیت را از لحظه‌ی انتخاب همسر می‌داند و به جوانان مجرد در آستانه‌ی ازدواج پیام می‌دهد که مراقب باشید که نه‌تنها همسر برای آینده خود بلکه پدر و مادری برای فرزندان آینده خود انتخاب می‌کنید.

رسول خدا (ص) به کسی که می‌خواست ازدواج کند فرمودند: اگر می‌خواهی ازدواجت مبارک باشد، با شخص دیندار ازدواج کن. 

2ـ به هنگام خواستگاری دو رکعت نماز بخوانید

ابوبصیر می‌گوید: امام صادق(ع) به من فرمودند: زمانی که می‌خواهید به خواستگاری بروید چکار می‌کنید؟ گفتم: نمی‌دانم.

حضرت فرمودند ² : وقتی کسی از شما خواستگاری کرد، دو رکعت نماز بخوانید و خدا را حمد گفته و دعا کند کنید خداوند برای او همسری صالح مقدر فرماید.

 3- در مراسم عقد، دست به دعا بردارید و فرزندان صالح از خدا بخواهید

اسلام عزیز مراسم عقد را مراسمی آسمانی و معنوی می‌داند و مکان عقد را یکی از محل‌های استجابت دعا عنوان نموده است. مرسوم است که قبل از عقد و نکاح خطبه می خوانند. خطبه‌ی عقد پیامبر(ص) را حضرت ابوطالب خواندند. عقد فاطمه زهرا(س) و امیرالمؤمنین(ع) در مسجد برگزار شد و خطبه‌ی این عقد را پیامبر (ص) خواندند.

خطبه‌های عقد معصومین (علیهم‌السلام) در تاریخ ضبط است و این خود نشان و گواهی است. اگر به آنها مراجعه کنیم، می‌بینیم که رهبران معصوم ما به هنگام مراسم عقد و ازدواج فرزندانی خداجو و شایسته از خداوند طلب می‌کردند.

در فرهنگ شیعه نیز این امر مرسوم بوده است که برای مراسم عقد حتماً از حضور یک عالم دینی استفاده می‌کردند. آنها اعتقاد داشتند که شروع زندگی با نام خدا و برنامه‌های دینی باشد لذا حضور یک عالم دینی را در این مراسم غنیمت می‌شمردند.

 4- آغاز زندگی را با نماز شروع کنید

پس از دوران عقد، اولین شب زندگی، شب زفاف است. امام صادق(ع) فرمودند: وقتی شب زفاف فرا می‌رسد، عروس و داماد هر کدام دو رکعت نماز بخوانند و حمد و سپاس خداوند را به جای آورند. ³

شبی که امیرالمؤمنین علی(ع) حضرت زهرا (س) را به خانه‌ی خود بردند، بعد از پذیرایی میهمان‌ها، حضرت زهرا(س) به شوهر خود عرض کردند: یا علی! بیا اولین شب زندگی خود را با نماز آغاز کنیم. ⁴

چقدر بجا و زیباست که تالارهای عروسی مکان‌های زیبایی را برای اقامه‌ی نماز شرکت‌کنندگان در مراسم آماده کنند و چه خوب است والدین از نماز عروس و داماد در شب عروسی غافل نشوند.

بدرستی اگر چنین گام‌های مقدسی برداشته شود، در آینده شاهد فرزندانی خواهیم بود که عاشق ذکر خدا و نماز هستند، انشاءالله که این‌گونه بشود.

 5- یکی از دعاها و خواسته‌های ما از خدا در این شب، طلب فرزندان نمازگزار باشد

در آیات شریفه‌ی قرآن می‌خوانیم که حضرت ابراهیم از خدا خواست که: خدایا مرا و فرزندانم را از برپادارندگان نماز قرار ده و دعایم را مستجاب گردان.

رب اجعلنی مقیم‌الصلوه و من ذریتی ربنا و تقبل دعا. (سوره‌ی ابراهیم- آیه‌ی 40)

شایسته است زوج‌های جوان بعد از نماز و هر وقت که دل‌های بهاری پیدا کردند، دست به دعا بردارند و به فکر آینده و نسل خود باشند و در این راه از خداوند مدد بگیرند.

 6- در محراب عبادت و در مسجد از خداوند فرزندان پاک بخواهید

در قرآن کریم می‌خوانیم که هر وقت حضرت زکریا از کنار محراب حضرت مریم می‌گذشت، طعامی یا میوه‌ای را مشاهده می‌کرد. بعد از ایشان می‌پرسیدند: این خوردنی‌ها از کجا آمده؟ دختر پارسا جواب می‌دادند: از جانب خدا.

حضرت زکریا زمانی که این صحنه را مشاهده می‌کردند که در سایه‌ی عبادت یک دختر برای او غذای آسمانی می‌رسد، در همین جا بود که دلش شکست و دست به دعا برداشت و از خدا خواست که خدایا به من فرزندانی پاک مرحمت فرما.

رب هب لی من لدنک ذریه طیبه انک انت‌السمیع الدعا. (26 تا 28)

سپس در محراب خویش به عبادت پرداخت و در حال عبادت بودند که  فرشتگان به او  گفتند خداوند بشارت فرزندی به نام یحیی را دادند.

مسجد، مکان مقدس و یکی از پایگاههای راز و نیاز با خداست. در مسجد در اندیشه‌ی فرزندانی صالح باشیم.

 7- اگر قصد فرزنددار شدن داشتید دو رکعت نماز بخوانید

بدیهی است پس از شروع زندگی این زن و شوهر هستند که با مطالعه و مشورت تصمیم می‌گیرند که چه زمانی برای فرزنددار شدن ایشان مناسب است، البته شکی نیست که دادن فرزند کار خداوند است و اوست که اگر بخواهد این نعمت را عطا می‌کند و اگر نخواهد نمی‌کند، به هر که بخواهد دختر و یا پسر می‌دهد.

امام صادق (ع) فرمودند: کسی که می‌خواهد فرزنددار بشود پس از نمازجمعه دو رکعت نماز بخواند و رکوع و سجده‌‌ی آن را طولانی کند و سپس این دعا را بخواند:

اللهم انی اسئلک بما سئلک به ذکرّیا یا ربّ لاتذرنی فردا و انت خیرالوارثین(5) . خدایا از تو می‌خواهم به حق دعای ذکریا که گفت: خدایا مرا تنها قرار نده که تو بهترین بازماندگان هستی.

8- دوران بارداری را یکی از مراحل تربیت بدانید

از زمانی که نطفه منعقد می‌شود شکل گرفتن شخصیت انسان آغاز می‌شود. مادر در طول نه ماه دوران بارداری، معلم و مربی فرزندی است که در شکم دارد. حالات زیبای او، نمازهای عارفانه‌ی او، دعاها و راز و نیازها و ذکرهایی که بر لب دارد، در جنین او نقش می‌بندد و از او مولودی که به خداپرستی گرایش دارد می‌سازد.

در احادیث برای دوران بارداری آداب و اذکاری آمده است که حکایت از حساسیت این دوره و تأثیرات روحی و روانی مادر بر روح لطیف طفلی دارد که در صندوقچه شکم مادر نگهداری می‌شود.

 9- اولین کلمات پس از تولد فرزندانمان، فرازهای اذان و اقامه باشد

رسول خدا(ص) فرمودند: هر کس صاحب فرزند شد، در گوش راست او اذان و در گوش چپ او اقامه بگوید تا از خطر شیطان مصون بماند.

دانشمندان روانشناس می‌گویند(6): ماندگارترین مطالبی که تا پایان عمر در ذهن انسان می‌ماند، مطالبی است که در سال‌های اول عمر می‌شنود.

سیره‌ی پیامبر اینگونه بود که وقتی کسی صاحب فرزندی می‌شود ابتدا می‌بایست در گوش نوزاد اذان و اقامه گفت. این کار یعنی اینکه کودک می‌فهمد و تأثیر می‌پذیرد و معنای مهم‌تر اینکه اولین درسی که کودک باید در این جهان یاد بگیرد، درس خداپرستی و نماز است. در واقع دوازده بار ذکرهای اذان و اقامه در گوش او تکرار می‌شود.

 10- در جشن تولد کودک نمازگزاران و اهل مسجد را خبر کنید

در اسلام عزیز در چند مورد به برپایی مراسم شادمانی و پذیرایی سفارش شده که یکی از آنها جشن تولد است.

رسول خدا(ص) فرمودند: پس از اینکه مولودی در خانه‌ی شما متولد شد گوسفندی عقیقه کنید، مردم را خبر کنید و به افتخار نوزادتان اطعام دهید.

امام باقر(ع) بعد از اینکه یکی از فرزندانش به دنیا آمد، تا سه روز طبق‌های شیرینی به مسجد می‌فرستاد تا از نمازگزاران پذیرایی کنند.

همه این‌ها گام‌های نامریی و ناپیدا در راه پرورش نسلی نمازگزار است.